اگرچه در یک تعبیر ساده مدیریت زمان یعنی هنر استفاده از وقت ولی در تلاش و فعالیت مطالعاتی، موضوع مدیریت زمان فقط به کنترل زمان برای افزایش ساعات مطالعه اختصاص ندارد، بلکه هر موضوع و نکتهای که منجر به افزایش بهرهوری مطالعه نظیر اصول مطالعه، برنامهریزی و روشهای آن شود و حتی به آمادگیهای روحی و روانی در مورد مطالعه و حواشی آن ارتباط پیدا کند. بنابراین اگرچه در این نوشتار فقط به بحث وقت و زمان میپردازیم، ولی سایر نوشتههایی که بهنوعی مرتبط با موضوع مطالعه هستند ، راهگشای شما در موضوع مدیریت زمان خواهند بود.
خواندن اما درست
زیاد درسخواندن اگر همراه با درست خواندن نباشد، نتیجهای جز از بین بردن زمان ندارد. بهرهوری کامل و دقیق از ساعت مطالعه، زمانی صورت میگیرد که درسخواندن صحیح باشد و دقیقاً مساوی با حداکثر استفاده از زمان موجود میباشد. دانشآموزانی که نمیتوانند درست درس بخوانند، با ارتباط دادن مشکل خود به عوامل بیرونی مانند کمبود امکانات، ضعف دبیران، کم بودن زمان و... عملاً از پذیرش این واقعیت که مشکل اصلی به خودشان و انگیزههای آنان مربوط میشود، فرار میکنند. عوامل زیادی را میتوان نام برد که در درست درسخواندن نقش مهم ایفا میکنند اما مختصراً بدانید که درست درس خواندن یا مطالعهی بهینه، یعنی استفادهی کامل از زمان موجود برای درک و فهم مطالب و اگر نمیتوانید از ساعات مطالعهی خود استفادهی مطلوب را ببرید، باید بهدنبال عوامل و دلایل آن بگردید چراکه بدون این پرداختن، عملاً زمان شما بدون استفادهی مفید تلف خواهد شد.
افزایش ساعات اما نه ایجاد بنبست
گاه دانشآموزان بهقدری دربارهی افزایش ساعات مطالعه اصرار و تمرکز دارند که مسألهی مهمتر یعنی استفادهی بهینه از ساعات مطالعه، به فراموشی سپرده میشود. دانشآموز باید بداند که در مسابقهی رکوردگیری افزایش ساعات، شرکت نکرده است و اینکه کسی ساعات بیشتری را صرف کند، لزوماً به معنای پیشرفت او نخواهد بود. افزایش ساعات مطالعه باید روندی تدریجی و منطقی داشته باشد و در کنار آن باید نحوهی استفادهی مطلوب و بهینه از زمان نیز مورد توجه جدی قرار بگیرد. گاه دانشآموزی روزانه 4 ساعت مطالعه میکند اما استفادهی واقعی او بیش از 1 ساعت نیست و از سوی دیگر دانشآموزانی وجود دارند که از 1 ساعت مطالعهی خود، استفادهی مفید و کامل میبرند. باید توجه داشته باشید که اگرچه افزایش ساعات مطالعه مهم است اما استفادهی بهینه از این ساعات مهمتر است. اگر دانشآموزی به این نکته توجه نداشته باشد که هنر درس خواندن، به زیاد خواندن نیست، ممکن است دچار خودفریبی شود.
علیرضا خراطها